Αντιμετωπίζοντας τον αντιτσιγγανισμό

Η εισαγωγική τοποθέτηση θέτει τους βασικούς στόχους του Συμβουλίου της Ευρώπης και τη σημασία της προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου. Παράλληλα, εισάγει τους συμμετέχοντες στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και στη λειτουργία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

Η παρουσίαση αναδεικνύει τις δυσκολίες πρόσβασης στη δικαιοσύνη για τις γυναίκες Ρομά. Τονίζονται τα συστημικά εμπόδια, οι περιορισμοί στην ενημέρωση και τη νομική υποστήριξη, καθώς και η ανάγκη για στοχευμένες παρεμβάσεις που να λαμβάνουν υπόψη τις πολλαπλές μορφές διακρίσεων με τις οποίες έρχονται αντιμέτωπες στην καθημερινότητά τους.

Η παρουσίαση επικεντρώνεται στις ανισότητες που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες Ρομά στην πρόσβασή τους στη δικαιοσύνη, λόγω έμφυλων, κοινωνικών και εθνοτικών διακρίσεων. Παρουσιάζεται ο ρόλος του προγράμματος JUSTROM, μιας κοινής πρωτοβουλίας του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο προωθεί την ενδυνάμωση των Ρομά γυναικών μέσω νομικής υποστήριξης, ευαισθητοποίησης και συνεργασίας με επαγγελματίες του νομικού και κοινωνικού τομέα.

Τι μπορεί να φέρει η πρόσβαση στη δικαιοσύνη για υπερ-αποκλεισμένες ομάδες; Το ερώτημα αυτό εξετάζει η παρουσίαση μέσα από το παράδειγμα των Ρομά, αναδεικνύοντας τις διαχρονικές διακρίσεις και τον κοινωνικό αποκλεισμό που υφίστανται. Αναλύονται η στάση του Συμβουλίου της Ευρώπης, η ερμηνευτική προσέγγιση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και χαρακτηριστικές αποφάσεις του ΕΔΔΑ που αποτυπώνουν τη νομική διάσταση αυτής της πραγματικότητας.

Η παρουσίαση εστιάζει στη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, αναδεικνύοντας παράλληλα τις ιδιαίτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι Ρομά γυναίκες, θύματα έμφυλης βίας. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στα εμπόδια που ανακύπτουν όταν αποφασίζουν να απομακρυνθούν από κακοποιητικά περιβάλλοντα, καθώς και στις δυσκολίες πρόσβασης τους στη δικαιοσύνη.

Η παρουσίαση εστιάζει στην ανιθαγένεια και την έλλειψη εγγράφων ως βασικούς παράγοντες που εντείνουν τον κοινωνικό αποκλεισμό των Ρομά. Στο πλαίσιο αυτό, αναδεικνύεται ο ρόλος της ιθαγένειας ως προϋπόθεσης για την άσκηση θεμελιωδών δικαιωμάτων, ενώ επισημαίνεται ότι η απουσία τεκμηρίωσης διατηρεί το πρόβλημα αόρατο και δυσχεραίνει την κατανόηση της πραγματικής του έκτασης.

Η παρουσίαση εστιάζει στην έννοια του αντιτσιγγανισμού και στη σχέση μεταξύ ρητορικής μίσους και ελευθερίας της έκφρασης. Αναδεικνύεται ο κοινωνικός αποκλεισμός που βιώνουν οι Ρομά και παρουσιάζεται σχετική νομολογία του ΕΔΔΑ, φωτίζοντας τα όρια της έκφρασης όταν αυτή προσλαμβάνει ρατσιστικά χαρακτηριστικά.

Η παρουσίαση επικεντρώνεται στη δράση του Δικτύου Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας στην Ελλάδα, με έμφαση στην τεκμηρίωση εγκλημάτων μίσους κατά των Ρομά. Αναλύονται η μεθοδολογία του Δικτύου, οι δείκτες προκατάληψης και το σχετικό νομικό πλαίσιο, ενώ ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη σημασία, αλλά και στις προκλήσεις που συνοδεύουν την αναγνώριση και καταγραφή των περιστατικών.

Μέσα από την έννοια του habeas corpus, η παρουσίαση εστιάζει στα θεμελιώδη δικαιώματα των Ρομά στη ζωή και τη σωματική ακεραιότητα, αναδεικνύοντας τις σοβαρότερες μορφές αντιτσιγγανισμού και εξετάζοντας τον ρόλο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στην αναγνώριση και αντιμετώπιση αυτών των παραβιάσεων.